Baserrietan suaren aurka

Azkenaldi honetan tamalez baserri asko erretzen ari dira. Berria egunkariak argitaratutako artikulu batean, Zuhaitz Akizu lankideak gaur egun baserriak zergaitik erretzen diren azaltzen du.

Garai batean, baserritarrentzat beldurgarriena tximista zen eta elorri txuriak tximista urrunarazi zezakeela uste zen. Baina erritu magikoak ez ziren nahikoak tximista batek edo etxeko istripuren batek sarritan baserria osorik erre eta desegin zezan galerazteko.

Baserrien argiztapena kandelen eta oliozko krisailuen bidez lortzen zen, abereak garo lehor mordo baten artean ibiltzen ziren eta askotan zorigaitzeko istripuak sorrarazten zituzten. Suaren aurkako borrokan eskariak eta erreguak baino askoz eraginkorragoak izan ziren XVI. mendetik aurrera Gipuzkoako baserriek babesteko hartu ziren konponbide arkitektoniko berriak. Baserriek gehienetan sukaldetik eta ikuilutik su hartzen zutenez, logelak bereizteko pareta bat egiten zen. Pareta honek ez zuen sua eragin zezakeen osagairik eta zailagoa egiten zuen baserri barruan sua hedatzea. Logelara sartzeko atea, gauez giltzarekin isten zena, ez zen egurrezkoa, iltzeztatutako burdinezko txapekin egina baino.